Björn Fuchs, voorzitter van VNLOK, hield vandaag een toespraak tijdens het jaarlijkse Gaming in Holland-congres. Na eerst zijn voorganger Helma Lodders bedankt te hebben, ging hij in op de staat van het kansspeldossier. Fuchs vergeleek het opereren in de kansspelsector met een marathon: het vergt uithoudingsvermogen, lange adem en samenwerking. Hij koppelde dit aan een analyse vanuit drie perspectieven op levensvatbaarheid. Lees hieronder de volledige tekst.
Goedemorgen, dames en heren,
Het is een waar voorrecht om vandaag voor u te mogen staan als de nieuw gekozen voorzitter van brancheorganisatie VNLOK. Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om mijn oprechte dank uit te spreken aan onze leden voor hun unanieme steun en vertrouwen. Ook wil ik onze voormalige voorzitter, Helma Lodders, bedanken. Onze brancheorganisatie zou niet zijn wat ze nu is zonder haar professionele inzet.
Marathon
Vandaag wil ik stilstaan bij het behouden van een levensvatbare markt in een veranderend regelgevend landschap. Sommigen van u vragen zich misschien af wat er op het beeld achter mij staat. Een afbeelding van een marathon? Nee, ‘Gaming in Holland’ is niet veranderd in ‘Running in Holland’. Maar misschien zijn sommigen van u wel sportliefhebbers.
Ik ben echter benieuwd: hoeveel van u hebben ooit een marathon gelopen? Zou u uw hand kunnen opsteken als u ooit een marathon hebt gelopen? Zoals verwacht, de meesten van u niet. Persoonlijk heb ik er ook geen gelopen – ik draag ongeveer 105 kilo aan reden waarom ik geen marathons loop.
Maar in werkelijkheid hebben we het mis. Iedereen die zijn hand niet opstak, maakt wél deel uit van een marathon. Die heet de Nederlandse online kansspelmarkt. Voor sommigen van u begon die marathon al ver vóór 1 oktober 2021. Anderen zijn er recenter bijgekomen.
Maar ongeacht wanneer u zich hebt aangesloten: u bent een markt ingestapt die vraagt om een constant tempo, lange adem en een veilige omgeving. Het is geen sprint. Er zijn geen snelle overwinningen.
Kritieke fase
Onze gezamenlijke marathon bevindt zich nu in een kritieke fase. De keuzes die de komende maanden worden gemaakt, zullen bepalen of de gereguleerde markt overleeft en floreert – of dat zij bezwijkt onder goedbedoelde maar mogelijk averechts werkende regels.
Een levensvatbare markt kan zich niet veroorloven dat 51 cent van elke euro wordt uitgegeven bij illegale, niet-vergunde online casino’s. Aan aanbieders op de zwarte markt die niets geven om consumentenbescherming. Geen belasting betalen. En ‘zorgplicht’ niet eens kunnen spellen.
Dat zou iedereen in deze zaal diep moeten verontrusten – of u nu operator, zorgprofessional, affiliate, toezichthouder of beleidsmaker bent. Een veilige en levensvatbare markt vereist dat we samen de juiste balans vinden. Het juiste tempo, zodat alle spelers en betrokkenen de finish op een goede en veilige manier bereiken.
Die balans is alleen mogelijk als we drie relevante perspectieven van marktlevensvatbaarheid meenemen: beschermende, regelgevende en economische levensvatbaarheid.
Beschermende levensvatbaarheid
Het eerste perspectief is beschermende levensvatbaarheid. Consumentenbescherming is en blijft een hoeksteen van de Nederlandse legale online markt. Onze leden zijn aan die hoeksteen gecommitteerd. Net als, zonder twijfel, de huidige aanbieders. Elke aanbieder die dat niet is, moet zijn vergunning inleveren en de markt onmiddellijk verlaten. Want in de ogen van het publiek zijn wij niet beter dan ons slechtste voorbeeld.
Nederlandse consumenten hebben niet alleen recht op zorgplicht – ze verdienen de meest effectieve zorgplicht. Maar als beschermingsmaatregelen ertoe leiden dat spelers uitwijken naar de illegale markt, daalt het netto beschermingsniveau – en kan zelfs negatief worden. Recent Belgisch onderzoek (vorige week gepubliceerd) liet alarmerende cijfers zien: 25% van alle Belgische gokkers speelt ook op illegale goksites.
Nog verontrustender: 47% van de gokkers die op de Belgische uitsluitingslijst staan, zijn weer gaan gokken – op illegale websites. En na het verhogen van de minimumleeftijd voor online gokken naar 21 jaar, steeg het aandeel jonge volwassenen dat op illegale websites speelt van 50% naar 65%.
Dat zijn statistieken die we in Nederland koste wat kost moeten voorkomen. Ze laten duidelijk zien: als de vraag blijft bestaan, werken onevenwichtige maatregelen averechts.
Regelgevende levensvatbaarheid
Dat brengt ons bij het tweede perspectief: regelgevende levensvatbaarheid. De huidige Nederlandse online markt heeft geen luxe voor ‘trial and error’. Beleid en regelgeving moeten nu meer dan ooit netto positief uitpakken.
De effecten van recente wijzigingen moeten grondig onderzocht en gewogen worden voordat nieuwe wetgeving wordt ingevoerd. Begrijp me niet verkeerd: aanbieders moeten altijd streven naar betere zorgplicht. De omvang van de zwarte markt is nooit een excuus om dat streven los te laten. Maar om écht te verbeteren, moeten beleidsmakers breed en feitelijk blijven kijken bij het maken van beleid. Sommige politieke wensen lijken te redeneren vanuit de maatregel in plaats van het doel. Maar het doel moet centraal blijven staan: effectieve bescherming van de Nederlandse consument.
Zolang alle digitale deuren naar de illegale markt niet hermetisch gesloten zijn, zullen zwarte markt-dynamieken het netto-effect van elk beleid blijven beïnvloeden. Die deuren sluiten is niet alleen een kwestie van wetgeving of handhaving. Het is ook essentieel dat banken, Google en Facebook hun verantwoordelijkheid nemen en volledig stoppen met het faciliteren van de zwarte markt. Deze technisch geavanceerde bedrijven beschikken over de kennis en middelen om illegale goksites te blokkeren.
Economische levensvatbaarheid
Het laatste – maar zeker niet het minste – perspectief is economische levensvatbaarheid. Een levensvatbare markt vereist economische duurzaamheid. Er is geen Nederlandse legale online markt zonder aanbieders met een vergunning. Bedrijven die zich aan de regels houden en blijven investeren in zorgplicht.
De afgelopen vier jaar hebben zij te maken gehad met tal van wijzigingen in regelgeving en een groeiende regeldruk. Onlangs kwam daar een sterk stijgende kansspelbelasting bovenop. Vergeleken met wereldwijde en Europese trends, is de groei van de Nederlandse legale markt achtergebleven.
Sommigen noemen dat een overwinning. Voor hen betekent minder online gokken meer bescherming. Maar als we de woorden "legaal online gokken" toevoegen, verandert het verhaal. Dan wordt het naïef. Is het dan nog wel een overwinning?
Minder legaal online gokken betekent niet minder online gokken in het algemeen. Dat het niet zichtbaar is, betekent niet dat het niet gebeurt. De omvang van de zwarte markt bewijst dat. Vergunde aanbieders concurreren niet alleen met elkaar, maar ook met een bloeiende zwarte markt.
De veerkracht in onze sector is enorm, maar wordt tot het uiterste getest. En daar voorbij wordt het legale aanbod minder aantrekkelijk – en minder divers – vergeleken met illegale alternatieven. De zwarte markt bestrijden vereist een zichtbaar, aantrekkelijk en duurzaam legaal aanbod.
Het financiële ‘olifant in de kamer’ is de verhoogde kansspelbelasting. Terwijl aanbieders dalende inkomsten, meer regels en zwarte marktconcurrentie ervaren, is de belasting met 12% verhoogd. De verdere verhoging die gepland staat voor januari 2026 zou neerkomen op een totale stijging van 24%.
Elke ondernemer in deze zaal kent de risico’s van ondernemerschap. Ze accepteren concurrentie. Maar aanbieders mogen niet kapot worden belast. Hun ondergang zou de weegschaal verder doen doorslaan richting de zwarte markt – en daarmee de bescherming van de consument ondermijnen.
Ondanks recente politieke ontwikkelingen doe ik een dringende oproep aan politici en beleidsmakers: pauzeer de geplande belastingverhoging in 2026. Kijk eerst breed, op feiten gebaseerd, en evalueer de gevolgen voor de legale markt.
Het zou ‘penny wise, pound foolish’ zijn om te mikken op meer belastinginkomsten, maar uiteindelijk minder te ontvangen – en ondertussen de consument te schaden en de samenleving op kosten te jagen. Dat kan toch niet de toekomst zijn die we nastreven?
Gezamenlijke dialoog
Tot slot: één ding zal in die toekomst altijd hetzelfde blijven – verandering.
Verandering is, naast de dood en belastingen, een van de weinige zekerheden in het leven. Een veranderend regelgevend klimaat moet dan ook niet worden gezien als een bedreiging, maar als een kans.
Een kans om de bescherming van de consument te verbeteren. Een kans om de zwarte markt te bestrijden. Een kans om de Nederlandse online markt veilig en duurzaam te houden.
Die kans grijpen vraagt om een feitelijke dialoog tussen alle belanghebbenden. We moeten blijven investeren in de gezamenlijke dialoog tussen aanbieders, ministeries, zorgprofessionals, toezichthouders, banken, spelontwikkelaars, affiliates en mediabedrijven.
Recente expertbijeenkomsten van de Kansspelautoriteit – over verantwoord spelen en over de aanpak van de zwarte markt – zijn sterke voorbeelden. Uiteraard blijft onze branchevereniging actief bijdragen aan deze initiatieven.
Binnen de sector moeten we ook onderling de dialoog versterken. Om gezamenlijk uitvoering te geven aan kernprincipes zoals zorgplicht – en om met één krachtige stem te spreken. Dat kunnen we prima doen zonder mededingingsregels te schenden. En bij twijfel staan Justin Franssen en Frank Tolboom vast klaar om te helpen.
De afgelopen maanden heeft VNLOK de samenwerking met brancheorganisatie NOGA geïntensiveerd. Het is mijn professionele hoop en ambitie dat die samenwerking snel een nieuwe fase bereikt. En dat alle aanbieders die nog geen lid zijn, actief deelnemen aan de dialoog.
We zitten in dezelfde marathon.
Dus laten we inzichten delen. Laten we verbeteren.
Laten we onze stemmen verenigen. Laten we het gesprek voeren.
Maar vooral: laten we het goede voorbeeld geven. Samen.
Dank u wel.
